Agrarische activiteiten zijn een beeldbepalend element in het cultuurlandschap van de provincie Utrecht. Met name de veenweidegebieden zijn unieke landschappen. Al sinds de Romeinse Tijd werden veengebieden door middel van sloten ontwaterd. In de Late Middeleeuwen is men  begonnen om veengebieden te ontginnen voor permanent gebruik. Verspreid over de provincie Utrecht zijn verscheidene verkavelingen uit deze periode te onderscheiden. Vanwege de natte condities worden de gebieden gebruikt als weiland. Kenmerkend zijn de openheid van het gebied met langgerekte percelen met de boerderijen dwars daarop.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft een kaart ontwikkeld gericht op de agrarische veenontginningen in Nederland. Hierop zijn de perceelsvorm en het verkavelingstype aangegeven, de type perceelscheiding, de ligging van eventuele kenmerkende lintvormige nederzettingen. Tevens geeft de kaart informatie over de mate van zichtbaarheid van de historische verrkavelingsstructuur.

Wat kunt u doen met deze kaart?

Deze kaart is bedoeld  voor landschapsbeheerders, beleidsmakers, erfgoedprofessionals, landschapsontwerpers en andere geïnteresseerden. De reden voor de kaart is om de huidige veengebieden te verbeelden. Mede doordat er veel veen is verdwenen in Nederland, is getracht de overgebleven gebieden op een kaart te zetten. De kaart kan dienen als onderlegger van een cultuurhistorische waardenkaart. Tevens geeft het inzicht hoeveel authentieke veenweidegebieden in een gemeente liggen, die men kan gebruiken voor analyses hoe bepaald dit type erfgoed in beleid te gieten.

De kaart maakt onderscheid tussen vijf verkavelingstypen:

• Opstrekkende strokenverkaveling: Dit landschap vertoont langgerekte kavelstroken die vanaf de ontginningsbasis zijn verlengd tot aan de grenzen van een andere veenontginning of dorpsgebied.
• Strokenverkaveling met vooraf vastgestelde diepte: Deze categorie omvat kavelstroken met een vooraf vastgestelde kaveldiepte.
• Overige strokenverkaveling: Dit landschap betreft strokenverkavelingen zonder duidelijke opstrekrichting of vooraf vastgestelde kaveldiepte.
• Onregelmatige blokverkaveling: In dit landschap bestaan de percelen vooral uit kavelblokken zonder heldere opstrekrichting.
• Overige verkaveling

Direct naar de kaart: https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/bronnen-en-kaarten/overzicht/kaart-agragrische-veenontginningen