Op 5 juni 2025 vond de ROMA bijeenkomst plaats met als thema Erfgoed & Vergunningverlening. We waren te gast in het voormalige koetshuis van landgoed Beerschoten in De Bilt. Onder begeleiding van onze middagvoorzitter Vincent de Kieviet hebben we ons tijdens deze bijeenkomst gericht op het vergunningverleningsproces bij erfgoed. Dit met als doel om vanuit de praktijk handvatten en meer kennis en inzicht hierin te verkrijgen.

Marina Laméris, o.a. erfgoedadviseur bij de gemeente Zeist en docent bij de ErfgoedAcademie, beet de spits af. Zij wist in kort tijdbestek een overzicht te schetsen van het gehele vergunningtraject voor erfgoed. Bij wijzigingen of ontwikkelingen aan of bij monumenten, in beschermde gezichten en archeologische waardevolle gebieden komen vaak specifieke zaken om de hoek kijken, die voor velen niet alledaags zijn. Erfgoed vraagt vaak om maatwerk. Zij pleitte daarbij dan ook voor het ‘in 1 keer goed’ inregelen van het proces. Zodat niet alleen de eigenaar maar vooral ook de ambtenaar wordt ontzorgd.
 
Cynthia van den Berg, o.a. erfgoedadviseur bij de Gemeente Soest, brak een lans voor het van te voren vastleggen van – ook voor een leek leesbare – gemeentelijke uitgangspunten en kwaliteits- en uitvoeringsrichtlijnen voor monumenten. Dit in aanvulling op de meer op de bouwuitvoeringsfase gerichte richtlijnen van het ERM.  Vincent de Kieviet liet ons daarna zien aan de hand van praktijkvoorbeelden wat de belangrijkste aandachtspunten zijn bij de verduurzaming van monumenten.

Na de koffiepauze nam Peter Weterings, archeoloog bij de Gemeente Heuvelrug, ons mee in de stappen van de zogeheten AMZ-cyclus. Veel indruk maakte daarbij de mooie animatie van een opgegraven zeldzame karnmolen, waarvan de vondst door een goed planning vooraf niet had geleid tot vertraging van het bouwproject. Tot slot ging Wido Choufour, zelfstandig bouwhistoricus, in op het wanneer en waarom van bouwhistorisch onderzoek binnen het vergunningstraject. Hij benadrukte daarbij ook het belang van het stellen van kwalitatieve eisen aan het resulterende onderzoeksrapport.

Tijdens de afsluitende workshop gingen we in kleinere groepen uiteen met een fictieve casus voor de herbestemming van het monumentale KNMI-terrein in de Bilt. De deelnemers gingen daarbij met elkaar in gesprek over de te nemen stappen om uiteindelijk te kunnen komen tot een vergunning; wat zijn de noodzakelijke onderzoeken, wat zijn de aan te leveren documenten en wat zijn de te nemen acties en besluiten voor opdrachtgever en gemeente. Daarbij waren de vier thema’s van de eerdere sprekers richtinggevend; de inrichting van het (vergunnings)proces, archeologie, cultuur- en bouwhistorie en bouwkundige aanpassingen en verduurzaming.

Interessante conclusie van de middag is dat we veel ‘best practices’ van elkaar kunnen overnemen en dat het vooral belangrijk is deze ook ‘op papier te zetten’ zodat we niet steeds bij elk nieuw monumentenplan het wiel opnieuw hoeven uit te vinden.

Downloads