Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (nieuws)

1. Ontdekking van nieuwe tijdelijke Romeinse kampen leidt tot hernieuwd onderzoek

   Begin september is er archeologisch onderzoek uitgevoerd op het Romeinse kamp van Leuvenum (Ermelo) door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Universiteit Leiden. Het Romeinse kamp maakt deel uit van een omvangrijk archeologisch rijksmonument, waarin ook 33 grafheuvels uit het neolithicum en/of de bronstijd liggen.

2. Finalisten Museumtalentprijs 2025 bekend!

   Uit 18 aanmeldingen heeft de jury drie jonge professionals gekozen die meedingen naar de titel Museumtalent 2025: Lisse de Bie (Groninger Museum), Nychenda Fecunda (Wereldmuseum Rotterdam) en Christian van Houwelingen (Nationaal Onderwijsmuseum). Tijdens het Museumcongres, op 6 oktober,  wordt de winnaar op feestelijke wijze bekendgemaakt.

3. Nederland krijgt nieuwe, jonge rijksmonumenten

   Namens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) officieel gestart met het aanwijzingsprogramma voor vijftien nieuwe, jonge rijksmonumenten uit de Post 65-periode.

4. Onderzoek naar vliegtuigwrak Glenn Martin WH-3 M-574 in Kalimantan, Indonesië

   De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), het ministerie van Defensie en de Indonesische overheid zullen gezamenlijk onderzoek verrichten naar het vliegtuigwrak van een Glenn Martin WH3 M-574 bommenwerper. In januari 1941 stortte deze bommenwerper neer in de jungle van Kalimantan, Indonesië. Het wrak werd in 2019 opnieuw ontdekt en bleek in relatief goede staat te verkeren. Het doel van dit onderzoek is niet alleen om de wrakresten in kaart te brengen, maar ook om te beoordelen wat er met de resten moet gebeuren en om de noodgraven van de bemanningsleden op te sporen.

5. Tijdschrift 3 in 2025: Geen gezicht

   Het derde nummer van het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in 2025 is klaar. Het magazine is online te lezen. Heeft u een abonnement, dan ligt het tijdschrift binnenkort op uw deurmat.   

6. Studenten en eilanders graven samen naar erfgoed op Terschelling

   Het dorp Lies op Terschelling gaat terug tot in de middeleeuwen: hier werd al sinds ongeveer het jaar 1000 gewoond. Dat en meer ontdekten studenten, eilandbewoners en archeologen deze zomer samen in de derde editie van het jaarlijkse archeologische onderzoeksprogramma CARE Schylge.

7. Meer budget voor instandhoudingssubsidie

   Ook dit jaar is er meer subsidie voor de instandhouding van rijksmonumenten aangevraagd dan er beschikbaar is, daarom is het goed nieuws dat demissionair minister Bruins de budgetten voor de instandhoudingssubsidie voor dit jaar verhoogt met € 15,78 miljoen. Op dit moment is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) druk bezig met het beoordelen van de subsidieaanvragen voor de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim), die tussen 1 februari en 31 maart dit jaar zijn ingediend.

8. Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland 2025 van start

   Van 14 juli tot en met 8 augustus organiseert de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in samenwerking met Museum Batavialand de Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland. Studenten doen in dit opleidingsprogramma praktische ervaring op in de scheepsarcheologie. Dit jaar wordt het oudste wrak van een waterschip in Nederland voor de laatste keer onderzocht. Zaterdag 2 augustus is de opgraving in Zeewolde te bezoeken.

9. Indemniteitsregeling vijf jaar verlengd

   De indemniteitsregeling wordt verlengd tot eind 2030. Met deze regeling neemt de Nederlandse staat een deel van het risico van een belangrijk bruikleen op zich. Zo kunnen instellingen gemakkelijker kostbare voorwerpen uit buitenlandse collecties of niet openbaar toegankelijke privécollecties laten zien in tijdelijke tentoonstellingen.

10. Boekpresentatie Gezonken erfgoed

    Op 26 juni is het boek Gezonken erfgoed. Een Nederlandse geschiedenis aan de hand van 15 iconische scheepswrakken gepresenteerd. In het Rijksmuseum van Oudheden nam Christianne Mattijssen, directeur Erfgoed & Kunsten van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het eerste exemplaar in ontvangst. In dit rijk geïllustreerde boek vertellen archeologen Jolanda Bos, Martijn Manders, Bjørn Smit en Wouter Waldus de geschiedenis van Nederland aan de hand van vijftien iconische scheepswrakken. 

11. Toekomstgerichte aanpak maritieme archeologische monumentenzorg

    Vanaf 16 juni inspecteren en onderhouden maritiem archeologen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) scheepswrakken in het archeologisch rijksmonument Burgzand Noord in de Waddenzee. Begin juni heeft demissionair minister Bruins maatregelen aangekondigd voor een toekomstgerichte aanpak van de maritieme archeologische monumentenzorg in de Nederlandse wateren. Op 26 juni brengt de demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) een bezoek aan Texel en de Waddenzee.

12. Stand van de Uitvoering 2024 gepubliceerd

    De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft de tweede editie van de Stand van de Uitvoering gepubliceerd. Met dit rapport worden de Tweede Kamer en stakeholders geïnformeerd over de staat van de uitvoering.

13. Minister Bruins steekt miljoenen in monumentenzorg

    Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) investeert eenmalig € 155 miljoen en structureel € 15,8 miljoen in onderhoud en restauratie van rijksmonumenten. Zo schrijft hij vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. Vooral grote rijksmonumenten kunnen rekenen op extra financiële steun. Een deel van de investeringen gaat naar grote (kerk)­gebouwen. De minister voorkomt zo dat meer (grote) monumenten ernstig in verval raken.

14. Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) nu geopend

    Houdt u zich bezig met het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed zoals scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen of niet-woonhuis-monumenten? De subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) komt eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed tegemoet in de kosten om te verduurzamen.

15. Oefenen van collectiehulpverlening op Actiedag Weerbaar Erfgoed

    Vandaag vindt de eerste landelijke Actiedag Weerbaar Erfgoed plaats. Bij het CollectieCentrum Nederland (CCNL) in Amersfoort traint het erfgoedveld met een mobiele werkruimte om collecties te redden bij crises. De dag draait om betere voorbereiding op noodsituaties en bescherming van cultureel erfgoed.

16. Nederland officieel lid van Culturele Routes van de Raad van Europa

    Op 6 mei 2025 tekende minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Eppo Bruins, de toetredingsbrief van Nederland tot het Enlarged Partial Agreement (EPA) van het erfgoedprogramma European Institute of Cultural Routes (ECR) van de Raad van Europa. Na een jaar als waarnemend lid, markeert dit het begin van een actieve rol binnen het Europese netwerk dat cultuur en erfgoedtoerisme over grenzen heen verbindt.

17. Tijdschrift 2 in 2025: Hoe de Pietersberg cement werd

    Het tweede nummer van het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in 2025 is klaar. Het magazine is online te lezen. Heeft u een abonnement, dan ligt het tijdschrift binnenkort op uw deurmat.   

18. Nieuwe monumenten op ENCI-terrein Maastricht: grootste aanwijzing in Nederland in 10 jaar

    Op het terrein van de voormalige cementfabriek ENCI in Maastricht is een belangrijke mijlpaal gevierd: de officiële aanwijzing van vijf rijks­monumenten en achttien gemeente­lijke monumenten. De omvang, de grootste in Nederland sinds tien jaar, benadrukt het uitzonderlijke cultuur­historische belang van de iconische gebouwen op het terrein. Ook werden de eerste ontwikkelingen voor het ENCI-terrein gepresenteerd. Bestaande en unieke fabrieks­panden, waarvan een groot deel monumen­taal is, worden herbestemd voor culturele, commerciële en woon­functies. Deze beoogde herbestemming biedt de kans om het erfgoed te behouden en tegelijkertijd het gebied nieuw leven in te blazen.

19. Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) gaat opnieuw open

    Houdt u zich bezig met het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed zoals scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen of niet-woonhuis-monumenten? De subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) komt eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed tegemoet in de kosten om te verduurzamen.

20. Vernieuwd Archis online

    Het Archeologische Informatiesysteem (Archis) is vernieuwd. Archis voldoet met de vernieuwing aan de meest recente technologische standaarden, professionele vereisten en gebruikersbehoeften. Deze vernieuwing zorgt er verder voor dat het systeem actueel blijft met het snel veranderende digitale landschap. Tegelijkertijd verbetert het de functionaliteit en gebruiksvriendelijkheid voor alle betrokken partijen in de archeologische sector. Door de vernieuwingen kan Archis efficiënter en effectiever dienen als centraal informatiesysteem voor archeologische data in Nederland.