Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (nieuws)

1. Finalisten Monumententalentprijs bekend

   Drie jonge professionals dingen mee naar de titel Monumententalent 2025. Een deskundige jury met brede kennis van de monumentenzorg verkoos dit jaar de volgende finalisten:

2. Monitor Erfgoedbeoefening: jongeren het meest actief met erfgoed

   In Nederland zet 38% van de bevolking van 12 jaar en ouder zich in hun vrije tijd actief in voor materieel en immaterieel erfgoed. Er zijn dus grofweg zes miljoen actieve erfgoedbeoefenaars in ons land. Dit doen ze soms jaarlijks, zoals bij de organisatie van een evenement. Anderen zijn wekelijks of zelfs bijna dagelijks actief. En opvallend, juist jongeren zijn het meest actief in het beoefenen en bewaren van erfgoed.

3. ARCHE slotevenement vormt opmaat naar Europees Partnerschap Resilient Cultural Heritage

   Na drie jaar intensieve samenwerking tussen 24 partners uit 18 Europese landen, is het ARCHE-project (Alliance for Research on Cultural Heritage in Europe) succesvol afgesloten. Het slotevenement Bridging Towards Resilient Cultural Heritage vond plaats op 11 en 12 september in Brussel. Tijdens dit evenement zijn niet alleen de opgeleverde inzichten gepresenteerd, ook werd vooruit gekeken naar het toekomstige Europese Partnerschap Resilient Cultural Heritage  (RCH), een initiatief gericht op het versterken van onderzoek en innovatie rond cultureel erfgoed in Europa.

4. Christian van Houwelingen is Museumtalent 2025!

   Christian van Houwelingen (31) is de winnaar van de Museumtalentprijs 2025. De uitreiking vond plaats tijdens het Museumcongres op 9 oktober 2025. Waar Christian zich in onderscheidt is het combineren van een stabiele en noodzakelijk rol in het digitaliseren van de collectie van het Nationaal Onderwijsmuseum samen met zijn onderzoeksfunctie. Vanuit onderzoek weet hij creatieve projecten te initiëren en uit te voeren met de beperkte middelen die hij heeft.

5. Aanvragen herbestemmingssubsidie van start

   Eigenaren en erfgoedgemeenschappen kunnen tot en met 30 november 2025 subsidie aanvragen vanuit de Subsidieregeling stimulering herbestemming monumenten (de herbestemmingsregeling).

6. Uitgangspunten nieuwe subsidieregeling voor grote restauratieopgaven bekend

   Demissionair minister Moes informeerde vrijdag 3 oktober jl. de Tweede Kamer over de belangrijkste uitgangspunten van de nieuwe subsidieregeling voor grote restauratieopgaven. De regeling wordt de komende maanden verder uitgewerkt, en wordt naar verwachting begin 2026 gepubliceerd. Eigenaren van niet woonhuis-rijksmonumenten met een grote restauratieopgave kunnen naar verwachting in de tweede helft van 2026 een subsidieaanvraag indienen.

7. € 154 miljoen voor instandhouding rijksmonumenten

   De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft dit jaar € 154 miljoen aan subsidies toegekend voor de instandhouding van rijksmonumenten. Hiervan ging € 44,5 miljoen naar rijksmonumenten met een woonfunctie vanuit de Instandhoudingssubsidie woonhuis-rijksmonumenten (hierna: woonhuissubsidie) en € 109,5 miljoen naar andere rijksmonumenten vanuit de Subsidieregeling instandhouding monumenten (hierna: instandhoudingssubsidie).

8. Opgraving Romeinse kadewerken in de Maas bij Cuijk (Ceuclum)

   Vanaf 19 september tot eind oktober vindt in Cuijk een opgraving plaats van een bijzondere, in de Maas gelegen Romeinse vindplaats. Het onderwateronderzoek is via een livestream te volgen. De opgraving wordt gedaan door een team van onderwaterarcheologen en materiaalspecialisten.

9. Ontdekking van nieuwe tijdelijke Romeinse kampen leidt tot hernieuwd onderzoek

   Begin september is er archeologisch onderzoek uitgevoerd op het Romeinse kamp van Leuvenum (Ermelo) door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Universiteit Leiden. Het Romeinse kamp maakt deel uit van een omvangrijk archeologisch rijksmonument, waarin ook 33 grafheuvels uit het neolithicum en/of de bronstijd liggen.

10. Finalisten Museumtalentprijs 2025 bekend!

    Uit 18 aanmeldingen heeft de jury drie jonge professionals gekozen die meedingen naar de titel Museumtalent 2025: Lisse de Bie (Groninger Museum), Nychenda Fecunda (Wereldmuseum Rotterdam) en Christian van Houwelingen (Nationaal Onderwijsmuseum). Tijdens het Museumcongres, op 9 oktober,  wordt de winnaar op feestelijke wijze bekendgemaakt.

11. Nederland krijgt nieuwe, jonge rijksmonumenten

    Namens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) officieel gestart met het aanwijzingsprogramma voor vijftien nieuwe, jonge rijksmonumenten uit de Post 65-periode.

12. Onderzoek naar vliegtuigwrak Glenn Martin WH-3 M-574 in Kalimantan, Indonesië

    De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), het ministerie van Defensie en de Indonesische overheid zullen gezamenlijk onderzoek verrichten naar het vliegtuigwrak van een Glenn Martin WH3 M-574 bommenwerper. In januari 1941 stortte deze bommenwerper neer in de jungle van Kalimantan, Indonesië. Het wrak werd in 2019 opnieuw ontdekt en bleek in relatief goede staat te verkeren. Het doel van dit onderzoek is niet alleen om de wrakresten in kaart te brengen, maar ook om te beoordelen wat er met de resten moet gebeuren en om de noodgraven van de bemanningsleden op te sporen.

13. Tijdschrift 3 in 2025: Geen gezicht

    Het derde nummer van het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in 2025 is klaar. Het magazine is online te lezen. Heeft u een abonnement, dan ligt het tijdschrift binnenkort op uw deurmat.   

14. Studenten en eilanders graven samen naar erfgoed op Terschelling

    Het dorp Lies op Terschelling gaat terug tot in de middeleeuwen: hier werd al sinds ongeveer het jaar 1000 gewoond. Dat en meer ontdekten studenten, eilandbewoners en archeologen deze zomer samen in de derde editie van het jaarlijkse archeologische onderzoeksprogramma CARE Schylge.

15. Meer budget voor instandhoudingssubsidie

    Ook dit jaar is er meer subsidie voor de instandhouding van rijksmonumenten aangevraagd dan er beschikbaar is, daarom is het goed nieuws dat demissionair minister Bruins de budgetten voor de instandhoudingssubsidie voor dit jaar verhoogt met € 15,78 miljoen. Op dit moment is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) druk bezig met het beoordelen van de subsidieaanvragen voor de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim), die tussen 1 februari en 31 maart dit jaar zijn ingediend.

16. Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland 2025 van start

    Van 14 juli tot en met 8 augustus organiseert de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in samenwerking met Museum Batavialand de Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland. Studenten doen in dit opleidingsprogramma praktische ervaring op in de scheepsarcheologie. Dit jaar wordt het oudste wrak van een waterschip in Nederland voor de laatste keer onderzocht. Zaterdag 2 augustus is de opgraving in Zeewolde te bezoeken.

17. Indemniteitsregeling vijf jaar verlengd

    De indemniteitsregeling wordt verlengd tot eind 2030. Met deze regeling neemt de Nederlandse staat een deel van het risico van een belangrijk bruikleen op zich. Zo kunnen instellingen gemakkelijker kostbare voorwerpen uit buitenlandse collecties of niet openbaar toegankelijke privécollecties laten zien in tijdelijke tentoonstellingen.

18. Boekpresentatie Gezonken erfgoed

    Op 26 juni is het boek Gezonken erfgoed. Een Nederlandse geschiedenis aan de hand van 15 iconische scheepswrakken gepresenteerd. In het Rijksmuseum van Oudheden nam Christianne Mattijssen, directeur Erfgoed & Kunsten van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het eerste exemplaar in ontvangst. In dit rijk geïllustreerde boek vertellen archeologen Jolanda Bos, Martijn Manders, Bjørn Smit en Wouter Waldus de geschiedenis van Nederland aan de hand van vijftien iconische scheepswrakken. 

19. Toekomstgerichte aanpak maritieme archeologische monumentenzorg

    Vanaf 16 juni inspecteren en onderhouden maritiem archeologen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) scheepswrakken in het archeologisch rijksmonument Burgzand Noord in de Waddenzee. Begin juni heeft demissionair minister Bruins maatregelen aangekondigd voor een toekomstgerichte aanpak van de maritieme archeologische monumentenzorg in de Nederlandse wateren. Op 26 juni brengt de demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) een bezoek aan Texel en de Waddenzee.

20. Stand van de Uitvoering 2024 gepubliceerd

    De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft de tweede editie van de Stand van de Uitvoering gepubliceerd. Met dit rapport worden de Tweede Kamer en stakeholders geïnformeerd over de staat van de uitvoering.