Om invulling te geven aan de wettelijke taak ter bescherming van archeologische waarden moeten gemeenten een eigen archeologiebeleid ontwikkelen. De meeste gemeenten formuleren de kaders van hun archeologiebeleid in de Erfgoednota en gebruiken voor de nadere uitwerking van het beleid een archeologische beleidskaart die is verankerd in bestemmingsplannen (straks het Omgevingsplan). De onderbouwing van de archeologische beleidskaart is gebaseerd op  deskundig archeologisch bureau- en soms ook veldonderzoek. Dat gebeurt met behulp van bodemkaarten, hoogtekaarten, archeologische verwachtingsmodellen, historische kennis, plaatselijke kennis, geregistreerde eerdere onderzoeken en vindplaatsen (Archis), en nog veel meer. De bevindingen uit het onderzoek worden meestal vertaald als vastgestelde archeologische waarden en te verwachten archeologische waarden op een verwachtingskaart. Op basis van gemeentelijke beleidsafwegingen en bijvoorbeeld een gemeentelijke archeologische onderzoeksagenda kan dat omgezet worden in een archeologische beleidskaart.

Het is van belang om de archeologische beleidskaart om de zoveel tijd te herzien zodat het archeologiebeleid altijd up-to-date is. Door middel van een wijzigingsbevoegdheid opgenomen in het bestemmingsplan kan de herziene archeologische beleidskaart vervolgens verankerd worden in het bestemmingsplan.