Vanuit het Rijk wordt er bij de energietransitie volop ingezet op zonne-energie in de gebouwde omgeving. Dat kan een grote (negatieve) impact hebben op het aanzicht en de waarden van historische gebieden en gebouwen. Voor gemeenten is het lastig om een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor zonnepanelen op het dak van een monument of pand in een beschermd gezicht te beoordelen. Ook is het lastig voor gemeenten om eigenaren daarin voor te lichten. En wat kan er bijvoorbeeld vergunningsvrij worden geplaatst?

Interne adviesrichtlijn Rijk
Het Rijk heeft sinds 2020 een versoepeling van hun interne adviesrichtlijnen ten aanzien van zonnepanelen op Rijksmonumenten doorgevoerd. Zo is het nu in bepaalde condities mogelijk om zonnepanelen in het zicht te plaatsen. De extra aandacht die dit getrokken heeft zorgt voor een toename van monumenteneigenaren die overwegen om zonnepanelen te plaatsen. Gemeenten krijgen nu dus meer vragen hierover. Toch verandert er in de praktijk weinig voor gemeenten. De Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed heeft namelijk bij de meeste aanvragen voor de plaatsing van zonnepanelen op Rijksmonumenten geen wettelijke adviesrol omdat het niet onder de ingrijpende wijzigingen valt. De advisering hierover werd en wordt voornamelijk door de gemeentelijke adviescommissies gedaan. Voor de RCE betekent het dat zij nu uitgebreider moeten motiveren in hun adviezen waarom de plaatsing van zonnepanelen wel of niet kan. Iets wat in de praktijk voor gemeentelijke adviescommissies al gebruikelijk was.

Gemeentelijk zonne-energiebeleid
Een belangrijk aspect bij de interne richtlijn van de RCE is dat een eigen gemeentelijk beleid ten aanzien van zonne-energie op daken van Rijksmonumenten voorgaat op de algemene uitgangspunten van het Rijk. Als gemeente heb je dus de nodige beleidsvrijheid om daarin andere keuzes te maken dan het Rijk. Zorg wel dat je de regio-consulenten van de RCE hiervan op de hoogte stelt. Veel gemeenten in de provincie Utrecht hanteren ook nog de algemene uitgangspunten van MooiSticht (voorheen WMMN) uit 2014. Niet alle informatie in deze folder is meer actueel en in de praktijk komt het vooral neer op maatwerk bij de beoordeling door de Commissies Ruimtelijke Kwaliteit. 

Relevante downloads